Çevre halkı tarafından yakın zamana kadar Çağ Baba Türbesi olarak bilinen piramit mezar, araştırmalar sonucunda milattan öncesine tarihlenmiş bir anıt mezar olduğu ortaya çıkınca tahribat başlamış ve maalesef kaçak kazıların hedefi olmuş.

Mezar sahipleri bugünleri tahmin etmiş olmalılar ki, mezarın girişi üzerindeki kirişe, çevirisi Merkelbach’a ait olan şu sekiz Yunanca satırı eklemişler; “Siz, beyaz dişli hayvanlar, bu temiz yerde durun. Ben, en yüksek yerde durup bir hainin gelmemesi ve zarar vermemesi için nöbet tutacağım. Çünkü bu savaşta ölmüş Diagoras adlı bir adamın, adını babasının Aristomacha koyduğu tanrıçaya benzer karısının mezarıdır. O, mükemmel çocukları ve iffetli fikirleriyle bilinirdi”. Ne denilebilir ki? Muhtemelen burada bahsedilen beyaz dişli hayvanlar, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun ilk tescil raporunda yer alan ve şimdi maalesef talan edilmiş tabandaki dört oturan aslan izi. Raporda yer almasa da çevredekilerin söylediklerine göre mezarın üst kısmında bulunan çiftin heykeli de çalınmış. Türkiye’de günümüze ulaşabilmiş tek piramit mezar örneği olmasında buranın uzun süre türbe sanılmasının katkısı olmuş anlaşılan.

Antik kaynaklara göre, yaşadığı dönemin popüler spor figürlerinden biri olan Antik Yunan boksörü Rodoslu Diagoras ve eşinin anıt mezarı Marmaris’in Turgut Köyü yakınlarındaki Hydas Antik Kenti nekropol sınırları içerisinde yer alıyor. Bozburun Yarımadası’nda Karia Yolu’nu yürüyorsanız, 21.6 Km’lik Şelale-Turgut-Hisarönü rotası üzerinde Hydas kalesine tırmanmadan hemen önce ziyaret edebilirsiniz.

Kaynak: Marmaris Turgut, Piramidal Mezarı Yüksek Lisans Tezi – Şahin Gümüş – 2003