Yamanlar’ın güney yamaçlarında kalıntıları günümüze ulaşabilmiş, eski savunma yapıları ve gözetleme noktaları serisinde beşinci konumdayız bugün. Geçtiğimiz hafta paylaştığım; Bazen ben de yürümüyorum başlıklı yazıda, sağ çamurluğunda seyahat ettiğim traktörle tahmin ettiğiniz üzere, Sancaklı Kale’ye gidiyordum. Adatepe olarak da bilinen tahkimat, deniz seviyesinden 456 metre yükseklikte, Karşıyaka’nın Sancaklı Köyü kuzeyinde bulunan iki zirveli yüksek kayalık üzerinde yer alıyor. 

Sancaklıkale, 19. yüzyıl sonlarındaki yayınlarda Adatepe Kybele Kutsal Alanı olarak tanımlanmış olsa da, George E. Bean ve Rüstem Duyuran’ın 1944-46 arasında burada yaptıkları sondaj kazıları ve yüzey araştırmaları, buranın bir kale olduğunu ortaya çıkarmış.

Duvar örgü tekniği ve Haspels tarafından incelenen seramik ve pişmiş toprak buluntularına göre, Geç Klasik, Helenistik ve Roma dönemlerine dair izleri bünyesinde barındırmakta. Ayrıca duvar örgüsü ve sarnıç gibi bazı yapı kalıntıları, Akçakaya’dakilerle çok benzerdir. 

İki ayrı kayalık zirvesi bulunan tepenin kuzeybatısındaki uçuruma bakan tarafı, aşağıdan gelebilecek tehlikeleri önlemek amacıyla örülmüş polygonal bir duvar yapısını hala koruyor. Yalnızca iki noktadan tahribata uğramış olan duvar, yine de oldukça iyi biçimde günümüze ulaşabilmiş. Kuzey kısımda ise farklı teknikte örülmüş bir başka duvar yapısı karşımıza çıkıyor.

Su kaynağı bulunmayan tepede üç sarnıç kalıntısı tespit edilmiş. Bunlardan en büyüğü ve en belirgin olanı, ön kaya kütlesi içerisinde, kesme taşlardan şekil verilerek inşa edilmiş. Diğer ikisi nispeten daha küçük, az önce bahsettiğim duvar yapısının kuzeyindeki düzlükte yer alıyor. Sancaklıkale de, diğer alanlarda olduğu gibi maalesef büyük-küçük her daim güncel defineci izlerine sahip.

Görüş alanında güney-güneybatı istikametinde Çobanpınarı ve Büyükkale’yi izleyen Sancaklıkale, Yamanlar Dağı’nın iç yollarına hakim bir konumda. 

Kaynak: Arkaik ve Klasik Çağlarda İzmir – Ekrem Akurgal – 1946 – Ada Tepe Again (Sancaklı Kalesi) The Journal of Hellenistic Studies – George Ewart Bean, Rüstem Duyuran – 1947 – Arkaik ve Klâsik Dönem’de Smyrna’nın Dış Savunması Üzerine Gözlemler – Ersin Doğer, İsmail Gezgin – 1998 – Hellenistik Dönem’de Smyrna Çevresindeki Kaleler – Yiğit Ozar – 2020